Maculadegeneratie (MD) is een ingrijpende oogaandoening waardoor de gezichtsscherpte afneemt. MD betekent letterlijk ‘achteruitgang van de gele vlek’, de macula lutea. Dit is het centrale deel van het netvlies waarmee men scherp ziet. MD wordt daarom ook wel ‘slijtage’ van het netvlies genoemd.
Zoals in een fototoestel de film de lichtgevoelige laag is, zo is het netvlies de lichtgevoelige laag van het oog. Het middelpunt van het netvlies met een doorsnee van ongeveer drie millimeter wordt de macula genoemd.
In de macula bevindt zich het grootste aantal van het type lichtgevoelige cellen dat contrast en kleuren kan waarnemen: de kegeltjes. De macula maakt het onderscheiden van details (dit is het centrale, scherpe zien) mogelijk. De macula zorgt dat u kunt lezen, televisie kijken, autorijden of iemands gezicht kunt herkennen. Het overige deel van het netvlies zorgt voor het perifere zien, het gedeelte van het zicht rondom het centrale zien.
Hoewel het een veel groter gebied van het gezichtsveld beslaat dan het centrale zien, mist het perifere zien de scherpte van het centrale zien. Het perifere zien zorgt dat u nergens tegenaan loopt. Maculadegeneratie ontstaat wanneer de kegeltjes in de macula beschadigd raken. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Het veroorzaakt een achteruitgang van het gezichtsvermogen en beeldvervorming in het centrale, scherpe zien. Het perifere zien blijft in de meeste gevallen gespaard, zodat men in staat blijft om de weg in huis en daarbuiten min of meer zelfstandig te vinden.
Droge en natte maculadegeneratie
Bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) komen twee vormen voor, te weten een ‘droge’ en een ‘natte’ vorm. De meest voorkomende vorm is de droge vorm. Bij de droge vorm gaat het gezichtsvermogen langzaam achteruit. De natte vorm is een agressieve variant van MD, waarbij het gezichtsvermogen snel, soms al in enkele dagen of weken terugloopt.
Droge maculadegeneratie: deze vorm begint als kleine bleekgele afzettingen, ‘drusen’ genoemd, die zich beginnen op te hopen onder en in de macula. Het optreden van deze drusen gaat samen met vermindering van het aantal kegeltjes in de macula, waardoor het zicht zal verslechteren. Dit is een sluipend en zéér langzaam verlopend proces, waarbij het vele jaren kan duren voordat het zicht achteruit gaat. Gewoonlijk zijn beide ogen min of meer in eenzelfde mate aangetast. Het is bij de droge MD belangrijk dat u in de gaten houdt of er vertekening optreedt in de beelden van de omgeving, zoals een knik in een raamkozijn of een regel van een schrift. Dit kan wijzen op het ontstaan van de ernstiger natte vorm.
Natte maculadegeneratie: deze vorm van MD wordt ook wel exsudatieve MD, vochtige MD genoemd. Bij de natte vorm verloopt het verlies van het gezichtsvermogen sneller. Natte MD ontstaat als er kleine nieuwe bloedvaatjes achter de macula gaan groeien. Omdat deze bloedvaatjes niet normaal zijn, lekken ze bloedplasma en gaan ze gemakkelijk kapot, met een bloeding als gevolg. Bloed beschadigt de macula, wat een snelle en ernstige achteruitgang van het gezichtsvermogen veroorzaakt. Uiteindelijk ontstaat een litteken in de macula met verlies van het centrale zicht als gevolg. Opvallend is dat het andere oog nog lange tijd goed kan blijven. Toch moet men er rekening mee houden dat vroeg of laat beide ogen kunnen worden getroffen.
(bron: MD Vereniging Nederland. Als u nog meer van maculadegeneratie wilt weten kijk dan op de website van MD Vereniging Nederland)
